Sử dụng đúng cách không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ pin sạc dự phòng, mà còn giảm nguy cơ hỏng hóc phần cứng, quá nhiệt hay cháy nổ – những sự cố tuy hiếm gặp nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Thoát nhiệt – mối nguy tiềm ẩn trong pin lithium-ion

Hiện tượng thoát nhiệt (thermal runaway) là một chuỗi phản ứng nguy hiểm, khi một tế bào pin bị nóng lên nhanh chóng, sinh nhiệt và lan sang các tế bào bên cạnh, có thể dẫn đến cháy nổ.

Dù xác suất xảy ra thấp, nếu pin sạc dự phòng gặp sự cố kiểu này, vụ cháy thường dữ dội và rất khó dập. Đầu tháng 6 vừa qua, Anker đã phải thu hồi hơn 1,1 triệu pin dự phòng, sau khi ghi nhận 19 trường hợp cháy gây thương tích và thiệt hại tài sản trên 60.000 USD. Tuần này, hãng tiếp tục mở rộng thu hồi thêm 5 mẫu khác, khuyến cáo người dùng ngừng sử dụng ngay lập tức để tránh nguy cơ chảy, khói hoặc cháy.

Sử dụng đúng cách không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ pin sạc dự phòng, mà còn giảm nguy cơ hỏng hóc phần cứng, quá nhiệt hay cháy nổ.

Cách sử dụng pin dự phòng an toàn hơn

Ưu tiên thương hiệu uy tín

Lựa chọn pin từ nhà sản xuất đáng tin cậy giúp giảm thiểu rủi ro về chất lượng linh kiện và kiểm soát nhiệt kém. Những mẫu giá rẻ thường cắt giảm vật liệu hoặc cơ chế bảo vệ, có thể tiềm ẩn nguy hiểm khi sử dụng lâu dài.

Dung lượng lớn, tuổi thọ cao hơn

Theo Anker, các dòng pin dung lượng cao như 20.000 mAh không chỉ dùng được nhiều lần hơn mà còn phân tán tải điện đều hơn giữa các tế bào, giúp giảm áp lực lên pin và kéo dài vòng đời sản phẩm so với những mẫu nhỏ như 5.000 mAh.

Tránh môi trường nhiệt độ cao

Không đặt pin dự phòng trong xe hơi đậu ngoài trời, trực tiếp dưới ánh nắng, hoặc những nơi dễ nóng lên bất thường. Hãy cất giữ ở nơi mát, khô và thông thoáng. Tuyệt đối không để nhiều pin cùng một hộp kín, tránh tạo hiệu ứng cộng hưởng nhiệt nếu một viên pin gặp sự cố.

Không đặt pin dự phòng trong xe hơi đậu ngoài trời, trực tiếp dưới ánh nắng, hoặc những nơi dễ nóng lên bất thường.

Không sạc khi pin bị hư hại

Nếu pin từng bị va đập, thủng, rơi mạnh hoặc có dấu hiệu bất thường, tuyệt đối không tiếp tục sử dụng – kể cả khi bề ngoài trông vẫn còn tốt. Hư hại bên trong có thể gây nguy hiểm không thể quan sát bằng mắt thường.

Sạc và xả đúng cách

Để bảo vệ tuổi thọ pin:

• Không sạc đầy 100% thường xuyên – chỉ nên nạp trong khoảng 50–80% dung lượng.
• Tránh xả cạn pin hoàn toàn trước khi sạc lại.
• Không vừa sạc vừa sử dụng, vì điều này khiến pin nóng hơn và đẩy nhanh quá trình lão hóa.

Cập nhật firmware – bước ít ai để ý nhưng quan trọng

Một số pin dự phòng cao cấp hiện nay hỗ trợ cập nhật phần mềm hoặc firmware nhằm khắc phục lỗi, cải thiện hiệu suất hoặc kéo dài tuổi thọ pin. Người dùng nên kiểm tra định kỳ trên website chính hãng để cập nhật nếu có.

Dấu hiệu cho thấy pin dự phòng sắp “hết tuổi”

Không có công cụ nào xác định chính xác thời điểm nên thay pin dự phòng, nhưng bạn có thể dựa vào các biểu hiện sau:

• Hiệu suất giảm rõ rệt: mất nhiều thời gian hơn để sạc đầy, hoặc không thể sạc thiết bị như trước.
• Nhiệt độ bất thường: pin quá nóng khi cầm tay, kể cả khi chỉ đang sạc nhẹ.
• Biến dạng vật lý: pin bị phồng, méo, cong vênh – đây là dấu hiệu chất điện phân bên trong bị phân hủy và sinh khí, cực kỳ nguy hiểm nếu để lâu.

Trong mọi trường hợp nghi ngờ, bạn nên ngừng sử dụng ngay và kiểm tra thông tin thu hồi từ nhà sản xuất.

Pin lithium-ion – kể cả trong sạc dự phòng – nếu không được xử lý đúng cách có thể gây cháy nổ khi bị nghiền trong xe rác.

Đừng vứt pin hỏng vào rác thải thông thường

Pin lithium-ion – kể cả trong sạc dự phòng – nếu không được xử lý đúng cách có thể gây cháy nổ khi bị nghiền trong xe rác. Một số vụ cháy thực tế đã xảy ra từ nguyên nhân này.

Hãy đem pin hỏng đến cơ sở tái chế chuyên dụng hoặc trung tâm xử lý rác thải điện tử theo quy định địa phương để đảm bảo an toàn cho cả bạn và môi trường.