AI ngày càng phổ biến nhưng phụ nữ vẫn dè dặt

AI đang len lỏi vào hầu hết lĩnh vực, từ công việc văn phòng đến sáng tạo nội dung. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới cho thấy phụ nữ chậm áp dụng AI hơn nam giới, dù lợi ích công nghệ này mang lại là tương đương nhau.

Theo phó giáo sư Rembrand Koning (Trường Kinh doanh Harvard), dữ liệu từ tháng 11/2022 đến 5/2024 cho thấy phụ nữ chỉ chiếm 42% trong số 200 triệu người dùng trung bình hàng tháng của ChatGPT. Với Perplexity là 42,4% và Claude chỉ 31,2%. Trên 3.821 công cụ AI khác, phụ nữ chiếm 34,3%.

Koning cùng đồng nghiệp phân tích thêm 18 nghiên cứu khác (143.000 người tham gia toàn cầu), kết quả cho thấy phụ nữ ít dùng AI tạo sinh hơn nam giới khoảng 20%. Xu hướng này xuất hiện cả ở quốc gia thu nhập cao như Mỹ, Nhật Bản lẫn các nước đang phát triển.

Số liệu chỉ ra sự khác biệt rõ rệt

Deloitte (2023): tỷ lệ phụ nữ Mỹ dùng AI tạo sinh chỉ bằng một nửa nam giới.

Đại học Chicago (2024): trong khảo sát 18.000 lao động, phụ nữ ít dùng ChatGPT cho công việc hơn nam giới 16%, ngay cả khi cùng ngành và trách nhiệm.

Minh họa về phụ nữ ứng dụng AI.

Nguyên nhân khiến phụ nữ e dè AI

Một số yếu tố nổi bật:

• Lo ngại đạo đức và uy tín: phụ nữ sợ bị đánh giá là “gian lận” nếu dùng AI.
• Áp lực xã hội: sợ đồng nghiệp nghi ngờ năng lực khi dựa vào công cụ.
• Quan tâm rủi ro dài hạn: như bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư và tác động đến niềm tin khách hàng.

Alisa Sydow (Trường Kinh doanh ESCP) cho biết các nữ lãnh đạo startup thường đặt nhiều câu hỏi về việc AI ảnh hưởng thế nào đến uy tín doanh nghiệp trước khi ứng dụng.

Hệ quả của việc chậm ứng dụng AI

Nếu phụ nữ tiếp tục tránh xa AI, họ có nguy cơ:

• Bỏ lỡ cơ hội tăng năng suất: trong khi nghiên cứu MIT chỉ ra AI có thể nâng cao hiệu quả làm việc đáng kể.
• Tụt hậu về kỹ năng số: thiếu trải nghiệm với công cụ mới đồng nghĩa khó cạnh tranh trong tương lai.
• Gia tăng khoảng cách giới tính: về thu nhập và cơ hội nghề nghiệp.

Giải pháp để thu hẹp khoảng cách

Các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp cần:

• Đào tạo AI toàn diện: tổ chức workshop, khóa học trực tuyến, tư vấn cá nhân.
• Xây dựng quy trình rõ ràng: để “bình thường hóa” việc dùng AI trong công việc.
• Chia sẻ tấm gương thành công: đặc biệt từ phụ nữ, để truyền cảm hứng và giảm rào cản tâm lý.

Theo Koning, khi cả hai giới cùng sử dụng AI, công nghệ sẽ học hỏi từ dữ liệu cân bằng hơn và tránh tạo ra định kiến giới tính.