Lừa đảo kỹ thuật số không chỉ là vấn đề an ninh mạng, mà đang trở thành khủng hoảng tinh thần tại nhiều quốc gia Đông Nam Á – đặc biệt là Việt Nam. Trước làn sóng tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi, Máy Tính CDC khuyến khích cộng đồng doanh nghiệp và người dùng cá nhân chủ động cập nhật biện pháp bảo vệ an toàn kỹ thuật số – vì một môi trường công nghệ trong sạch, minh bạch.

Doanh nghiệp và cá nhân cần chủ động cập nhật biện pháp bảo vệ an toàn kỹ thuật số

Thiệt hại khổng lồ từ lừa đảo trực tuyến: Việt Nam vào vùng đỏ

Báo cáo “Tình hình lừa đảo tại Đông Nam Á 2025” do Liên minh Chống Lừa đảo Toàn cầu (GASA), phối hợp cùng ScamAdviser và BioCatch công bố mới đây đã vẽ ra một bức tranh đáng lo ngại về tốc độ lan rộng của các vụ lừa đảo kỹ thuật số.

Tổng thiệt hại tài chính từ lừa đảo trong khu vực lên tới 23,6 tỷ USD. Trong đó, mỗi nạn nhân mất trung bình khoảng 660 USD. Việt Nam và Malaysia được xác định là hai quốc gia có tỷ lệ khủng hoảng tinh thần vì lừa đảo cao nhất.

Ở một số quốc gia như Singapore, mức thiệt hại trung bình lên tới 2.100 USD/người – cao gấp ba lần so với mức trung bình khu vực.

Lừa đảo không chỉ mất tiền, mà còn mất tinh thần

Một điểm đáng chú ý là ngoài tổn thất tài chính, nạn nhân còn phải đối diện với ảnh hưởng tâm lý nặng nề. Theo báo cáo, hơn 18% người bị lừa không chia sẻ vụ việc với bất kỳ ai – tỷ lệ này ở Thái Lan là 25%, tại Malaysia là 23%. Sự im lặng này khiến họ rơi vào trạng thái cô lập, mất niềm tin vào xã hội và chính bản thân mình.

Cũng theo khảo sát, có đến 78% người trưởng thành tự tin rằng mình có thể nhận biết lừa đảo. Tuy nhiên, gần hai phần ba trong số họ lại đã từng trở thành nạn nhân hoặc suýt nữa trở thành nạn nhân.

Người dân Việt Nam và Malaysia đứng đầu bảng bị khủng hoảng tinh thần vì lừa đảo trực tuyến

Mánh khóe lừa đảo ngày càng tinh vi: Từ giọng nói AI đến web giả

Ông Ngô Trần Vũ – Giám đốc NTS Security, cảnh báo rằng các hình thức lừa đảo đang bám sát thói quen của người dùng: từ điện thoại, SMS, Facebook Messenger, Zalo, Telegram… đến cả các trang web doanh nghiệp.

Đặc biệt, các băng nhóm lừa đảo ngày càng sử dụng công nghệ cao như AI tạo giọng nói và video giả, khiến cuộc gọi giả danh ngân hàng hay người thân trở nên cực kỳ thuyết phục. Khi người dùng bấm vào liên kết hoặc tải app giả, toàn bộ thông tin bảo mật (OTP, mã ví điện tử, tài khoản ngân hàng…) dễ dàng bị chiếm đoạt.

Kaspersky, Netcraft: Hơn 2 triệu lượt lừa đảo bị ngăn chặn chỉ trong nửa năm

Theo thống kê từ Kaspersky, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, ứng dụng bảo mật của hãng đã chặn hơn 2 triệu lượt nhấp vào liên kết lừa đảo qua tính năng Notification Protection. Các liên kết này thường ngụy trang dưới dạng tin nhắn ngân hàng, khuyến mãi, hoàn tiền điện tử…

Ngoài ra, báo cáo ngày 17/9/2025 của Netcraft cho thấy băng nhóm Lighthouse & Lucid đã triển khai chiến dịch lừa đảo quy mô toàn cầu, sử dụng hơn 17.500 tên miền giả mạo 316 thương hiệu nổi tiếng tại 74 quốc gia.

Việt Nam thiệt hại hơn 12.000 tỷ đồng từ các vụ lừa đảo qua mạng

Số liệu từ Cục An ninh mạng – Bộ Công an Việt Nam cho biết: Từ 12/2019 đến 5/2024, đã có gần 20.000 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, tổng thiệt hại hơn 12.000 tỷ đồng. Riêng năm 2024, con số đã vượt mức 4.200 tỷ đồng.

Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao,
Bộ Công an chia sẻ về bức tranh tội phạm liên quan đến tài sản mã hóa

Các hình thức phổ biến bao gồm:

• Giả mạo website ngân hàng, ví điện tử
• Giả dạng người thân, lãnh đạo công ty để lừa chuyển tiền
• Lừa đầu tư tiền mã hóa qua các hội nhóm chợ đen như “MUA BÁN USDT VIỆT NAM” (gần 400.000 thành viên)
• Phát hành token giả, lừa góp vốn rồi chiếm đoạt

Tài sản mã hóa: Miếng mồi ngon của tội phạm công nghệ

Bên cạnh các vụ lừa đảo phổ thông, thị trường tài sản số cũng đang trở thành “điểm nóng”. Giao dịch trên các sàn không kiểm soát, đặc biệt là các nhóm “chợ đen” qua Telegram, Facebook khiến nhiều người bị cuốn vào các phi vụ rửa tiền, chuyển tiền xuyên biên giới, hoặc bị mất trắng do tin vào các token không có giá trị.

Ông Phan Đức Trung – Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, nhận định rằng hành lang pháp lý hiện tại còn nhiều thiếu sót, trong khi tốc độ phát triển của công nghệ lại quá nhanh.

Cần làm gì để tự bảo vệ mình?

Máy Tính CDC khuyến cáo người dùng, đặc biệt là doanh nghiệp và nhân sự văn phòng – nhóm thường xuyên sử dụng máy tính và điện thoại thông minh, nên:

• Cài đặt phần mềm bảo mật chuyên dụng: Ưu tiên các ứng dụng có tính năng chặn tin nhắn rác, liên kết lừa đảo, giám sát hành vi truy cập.
• Không chia sẻ thông tin cá nhân qua ứng dụng nhắn tin: Ngay cả khi người gọi/video có giọng nói hoặc hình ảnh giống người quen.
• Tuyệt đối không tải ứng dụng từ liên kết không rõ nguồn gốc: Luôn sử dụng App Store hoặc Google Play.
• Theo dõi tin tức và cập nhật kiến thức an toàn số thường xuyên: Từ các nguồn chính thống, để luôn “đi trước một bước”.

Máy Tính CDC – Đồng hành cùng doanh nghiệp bảo vệ an toàn số

Trong bối cảnh tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi, Máy Tính CDC không chỉ cung cấp các giải pháp phần cứng – phần mềm chính hãng mà còn luôn cập nhật các xu hướng an ninh mạng mới nhất, đồng hành cùng cộng đồng người dùng và doanh nghiệp Việt trong hành trình chuyển đổi số an toàn, thông minh và hiệu quả.