HP - Gã khổng lồ máy tính thành công từ gara ô tô và hành trình trở lại ngai vàng.

HP - Gã khổng lồ máy tính thành công

Hewlett – Packard- còn gọi là HP, là một trong những nhà sản xuất máy in, máy tính xách tay và PC lớn nhất thế giới. Nhưng ít tai ngờ rằng những ngày, những ngày khởi đầu của tập đoàn công nghệ thông tin hùng mạnh này lại nằm ở garage ô tô bỏ hoang phía sau nhà của ông Packard.

 Thành công từ garage ô tô

HP được thành lập bởi bộ đôi trai trẻ đầy nhiệt huyết William Bill Redington Hewlett và Dave Pacckard vào năm 1939. Hai người gặp nhau lần đầu tiên khi cùng theo học ngành vi tính điện ở trường đại học.  Bộ đôi trai trẻ đầy nhiệt huyết và đam mê công nghệ điện tử đã nhanh chóng trở thành bộ đôi bạn thân thiết. Sau khi nhận bằng đại học Hewlett tiếp tục theo học đại học còn Packard trở thành kỹ sư chế tạo bóng đèn chân không tại General Electric. Năm  1939 hewlett quay lại  và 2 người bạn lại tiếp tục công tác. Được  giáo sư Frerman khuyến khích, hai kỹ sư trẻ tự góp được 538 Dola làm vốn khởi nghiệp và đặt xưởng tại garage sau nhà Packard ở thành phố Palo Alto, bang California vào ngày 1/1/1939. Sau này đây cũng là trụ sở chính của tập đoàn công nghệ thông tin lớn nhất thế giới Hewlett – Packard, còn gọi là HP. Họ quyết định đặt tên công ty bằng cách ghép họ của cả 2 lại, từ đó Hewlett-Packard ra đời. Vấn đề ở đây ai là người đứng trước Hewlett hay Packard. Việc này được quyết định bằng 1 trò tung đồng xu may rủi, hewlett thắng và công ty Hewlett-Packard ra đời.

Những bước đi đầu tiên.

Chuyến phiêu lưu đầu tiên của cặp bài trùng này là chế đạo đèn chỉ vạch lỗi cho đường lăn bowling. Dù đây là sản phẩm khá ý nghĩa nhưng nó chẳng được ai mua. Không lao lúng tại thất bại ban đầu,  2 nhà sang lập bắt tay vào bản thiết kế Hewlett và vẽ trên mặt sau các trang luận văn thạc sỹ, đó chính là máy tạo dao động âm thanh. Đây là 1 phương pháp tạo ra sóng âm có chất lượng cao với chi phí thấp. Loại sóng âm này dùng cho quốc phòng và y học. cả 2 đặt tên cho sản phẩm đầu tiên của mình là HP200A. Trong số các khách hàng đầu tiên của HP có hãng phim Walt Disney, đã mua 8 máy tạo sóng âm cho một bộ phim của họ - Fantasia.

Sau đó Hewlett-Packard đã đăng ký bản quyền sang chế cho HP 200A và tiếp tục nghiên cứu sản phẩm tiếp theo.  HP 200A khá thành công, hai người cải tiến nó để đưa ra những phiên bản mới, đặt tên từ 200B đến 200E.

Phong cách HP

Trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ 2 nổ ra, Hewlett tham gia phục vụ và trở thành 1 sỹ quan thong tin, HP đã mở rộng nhanh để đáp ứng nhu cầu của các dự án quốc phòng . Từ  bán được vài món họ đã nhận được cả núi đơn đặt hàng và đạt doanh thu đến 1 triệu dola  vào năm 1943. Trong thời gian đó công ty đã phát triển một triết lý quản trị, sau này nổi tiếng khắp thung lung Silicon với tên gọi “ Phong cách HP”. Đó là tổng hợp các quy trình về chính sách giúp cho nhân viên của HP được hưởng lợi ích cao bao gồm cả bảo hiểm y tế để trang trải phí điều trị các bệnh nguy hiểm, điều chưa bao giờ được nghe nói tới thời điểm đó. Sau chiến tranh, các đơn đặt hàng giảm đi nhưng công nghệ điện tử trở thành thời thượng đã nhanh chóng giúp họ vững bước. HP lại ngập trong các đơn hàng. HP trở lên nổi tiếng vào năm 1957 với dòng sản phẩm tăng lên, số nhân viên cũng tăng. Hp đã đi xa hơn nữa bằng việc tạo ra triết lý quản lý mới trong đó có các nhân viên quản lý ở mọi cấp sẽ được quyền phát triển các kế hoạch, đưa ra các quyết định và theo đuổi chúng. Bên cạnh việc tăng quyền của bộ phận quản lý, các nhà sáng lập cũng nâng cao phúc lợi cho nhân viên. HP trở thành công ty Mỹ đầu tiên cho phép công nhân có giờ làm việc linh động, khuyến khích tính sáng tạo và đột phá.

Xâm chiếm thị trường máy in và máy tính

HP được Tạp chí Wired công nhận là nhà sản xuất máy tính cá nhân đầu tiên trên thế giới. 1968 HP cho ra mắt HP09100A, Tuy nhiên chính thời điểm này chính bản than HP không gọi nó là máy tính cá nhân, họ gọi 9100A là máy tính để bàn, 9100A thực sự là 1 bước tiến lớn, cách mạng logic được sản xuất mà không cần gắn vào bất cứ một vi mạch tích hợp nào. Chiếc PC được lắp ráp từ toàn bộ các linh kiện rời.

Trong giai đoạn cuối những năm 1970, HP ghi nhận sản phẩm HP 3000, seri H2640, HP 2640 vượt qua APM để trở thành công ty công nghệ lớp nhất trên thế giới tính theo doanh số. Sang đến những năm 1980 HP hoàn toàn thống trị ngành công nghiệp in ấn, họ quản lý và phát hành máy in phun và lase trong suốt 1 thập kỷ dài. Điều này chứng tỏ đây là một trong những dòng sản phẩm có lời và phổ biến nhất trong lịch sử của HP. Máy in trở thành xu hướng chủ đạo của HP vào những năm 1980 với việc phát hành máy in LaserJet, LaserJet mang đến cho người dùng một giải pháp in ấn ít tốn kém mực in và giấy. HP lọt vào top 50 công ty hàng đầu trong danh sách Fortune 500 nhờ vào thành công của họ trong ngành in. Sau đó họ tiếp tục phát hành máy in phun màu vào năm 1990 đánh dấu bước chuyển mình trong ngành in ấn. Thành công này giúp HP có bước nhảy vọt trong danh sách  Fortune 500. Trong khi HP tiếp tục tang trưởng và phồn thịnh trước thập niên 1970, Hewlett – Packard đã bước vào tuổi lục tuần từ từ rút lui khỏi hoạt động quản lý. Năm 1977, Packard từ chức chủ tịch tập đoàn. Năm sau Hewlett trao lại chiếc ghế Chủ tịch kiêm TGĐ Điều hành cho John Young nhưng vẫn giữ chức Chủ tịch hội đồng quản trị HP rồi nghỉ hưu vào năm 1987. Packard mất vào năm 1996, 5 năm sau Hewlett cũng qua đời, thời kỳ của 2 nhà sang lập chính thức khép lại. Ngày nay Hewlett và Packard được ca ngợi là 2 nhà doanh nhân, nhà từ thiện đáng kính nhất nước Mỹ. Từ một doanh nghiệp chuyên sản xuất đơn đặt hàng qua bưu điện đặt tại một garage, họ đã xây lên một tập đoàn với các công nghệ tiên tiến, quy trình quản lý sang tạo và thành công bền vững về mặt thương mại. Hewlett và Packard trở thành tấm gương khích lệ cho các lớp hậu thế tham gia kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ cao.

Những thời kỳ “ lên, xuống” thất thường.

Năm 1999, tất cả mọi ngành hàng mà không liên quan đến máy tính, lưu trữ và hình ảnh được tách khỏi HP để về với công ty con mang tên là Agilent Technologies. Đơn vị này đã sản xuất ra chiếc  PDA đầu tiên, chiếc Jornada 420.

Một thời gian ngắn sau Carly Fiorina được chỉ định làm CEO của hãng. Bà đã mua lại Compaq vào năm 2001 và biến HP trở thành nhà sản xuất PC lớn nhất toàn cầu. Thành công vang dội của dòng máy PDA iPAQ cũng thuộc thời của Fiorina.​ Mặc dù vậy, Fiorina cũng đưa ra nhiều quyết định dẫn đến sự khủng hoảng cho công ty. HP mất vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực PC vào năm 2003, nhân viên bị sa thải nhiều trong khi giá cổ phiếu giảm mạnh. Hãng thậm chí còn phải đi bán chiếc iPod của Apple với logo HP gắn trên lưng máy. Không thể chịu được cảnh này, hội đồng quản trị của công ty đã yêu cầu Fiorina từ chức vào tháng 2 năm 2005.

Tên tuổi của HP không chỉ gắn liền với các sản phẩm tốt mà còn dính đến một vụ scandal lớn về quyền riêng tư. Năm 2006, dưới sự chỉ đạo của nữ chủ tịch Patricia Dunn, luật sư của HP đã thuê một nhóm các chuyên gia độc lập nhằm phát hiện ra nguồn làm rò rỉ thông tin liên quan đến chiến lược dài hạn của công ty. Một số thành viên khác trong hội đồng quản trị cùng các nhà báo từ nhiều hãng thông tấn nổi tiếng đã nằm trong "danh sách" của những chuyên gia.

Lúc đó, các chuyên gia này lại đi thuê thêm một số nhà điều tra bên ngoài, và họ đã mạo nhận làm những đối tượng nghi vấn hòng có được các đoạn ghi âm điện thoại cá nhân. Sự kiện khi bị phát hiện đã gây chấn động cho cả bang California. Tòa án sau đó đã không còn buộc tội Dunn, tuy nhiên bà vẫn chọn con đường từ chức để tránh làm ảnh hưởng đến HP.

Trong một thời gian ngắn, HP dường như đã quay trở lại con đường ổn định và thành công nhờ vào CEO Mark Hurd, người thay thế cho Fiorina. Hãng lấy lại vị trí dẫn đầu trong mảng PC, thống trị thị trường máy in và liên tục cải thiện doanh thu mặc cho suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, vấn đề đó là chính sách cắt giảm chi phí của Hurd đã khiến nhân tài rời bỏ HP, trong khi việc nghiên cứu và phát triển không được thúc đẩy. Đến tháng 8/2010, ông bị buộc phải rời bỏ chiếc ghế của mình sau cáo buộc quấy rối tình dục và gian lận trong chi tiết. Đây là lần thứ 3 một vụ từ chức lớn diễn ra tại công ty trong vòng 5 năm. Hurd cũng là người đã đồng ý cho HP mua lại Palm, bước đi đánh dấu sự chuyển biến của HP theo hướng di động.

Giấc mơ của HP khi mua lại Palm đó là đưa webOS lên nhiều thiết bị hơn chứ không chỉ là smartphone, đồng thời tạo ra một thế giới có máy tính, máy in và tablet hướng theo nền web. Nền tảng này cũng được cho là sẽ giúp HP chiến đấu với các ngôi sang đang lên thời bấy giờ là Apple và Google. Sự ra đi của CEO Hurd không làm cho tham vọng này sụp đổ, và dưới thời CEO Leo Apotheker thì những người tài giỏi như cựu CEO Jon Rubinstein vẫn còn làm việc cho HP.

Đáng tiếc, sự lạc quan không được kéo dài. Apotheker đã ra mắt ba thiết bị chạy webOS vào tháng 2/2011 là Pre 3, Veer và TouchPad. Tuy nhiên, các sản phẩm đã không thành công. Vào tháng 8/2011, Apotheker ra quyết định dừng toàn bộ việc kinh doanh webOS, cả phần cứng lẫn phần mềm, kéo theo đó là một trong những đợt thay đổi cấu trúc lớn nhất trong lịch sử công ty. Chỉ trong một ngày, vị CEO này đã khai tử tất cả thiết bị chạy webOS, đề ra kế hoạch tách mảng PC và tuyên bố chuẩn bị mua lại công ty phần mềm đa quốc gia Autonomy nhằm đưa HP tiến sân hơn vào thị trường doanh nghiệp.

Những quyết định nói trên đã làm cho hội đồng quản trị của HP lẫn các cổ đông của công ty lo lắng. Họ e ngại Apotheker đã đi sai đường, và cũng có thể đã mua lại Autonomy với giá đắt hơn thực tế hàng tỉ USD. Apotheker rời khỏi chiếc ghế CEO và được thế bởi Meg Whitman. Tuy nhiên, lúc đó thì mọi chuyện đã rồi: webOS trở thành một dự án nguồn mở để rồi về tay LG, nhiều nhân tài cũng không còn bám trụ lại HP. Hãng cũng không có một kế hoạch cụ thể nào về mảng di động trong bối cảnh thị trường này là cực kì quan trọng.

Nếu như Apotheker muốn đẩy mảng di động ra xa thì Whitman lại muốn làm ngược lại. Dưới thời của bà, HP đã cho ra mắt nhiều điện thoại và máy tính bảng Android, ngay cả các máy tính xách tay của công ty cũng có ảnh hưởng của thế giới mobile. Sau nhiều năm chật vật trong bối cảnh công nghệ thay đổi liên tục, HP dường như đang từ từ lấy lại phong độ của mình. Bộ phận PC và mobile của HP đã có doanh thu khá ổn trong khi các đối thủ làm ăn không được như mong đợi .

Đến tháng 10/2014, HP đã cho biết kế hoạch tách thành hai công ty riêng biệt và giao dịch độc lập, đồng thời sa thải thêm 5.000 nhân viên. Công ty thứ nhất có tên Hewlett-Packard Enterprise, do CEO hiện tại là Meg Whitman lãnh đạo, sẽ tập trung phát triển các sản phẩm doanh nghiệp, bao gồm: phần cứng, phần mềm và các dịch vụ. Công ty thứ hai có tên HP Inc, sẽ tập trung vào mảng PC và các sản phẩm in ấn. HP Inc sẽ sử dụng logo HP và được Phó Giám đốc điều hành hiện tại của HP là Dion Weisler dẫn dắt.

Whitman cho biết: "Kế hoạch tách thành 2 công ty dẫn đầu thị trường sẽ tăng cường cam kết kế hoạch "xoay vòng" của chúng tôi. Nó mang đến cho mỗi công ty sự độc lập, mục tiêu, nguồn lực tài chính và sự linh hoạt cần thiết để thích hợp nhanh chóng với thị trường và những khách hàng trẻ trung năng động trong khi tạo ra giá trị thặng dư dài hạn luân chuyển giữa các cổ đông. Trong ngắn hạn, việc tách đôi công ty hiện tại sẽ tạo nên thành công cho kế hoạch "xoay vòng". Chúng tôi sẽ có vị thế cạnh tranh tốt hơn trên thị trường, hỗ trợ khách hàng và các đối tác tốt hơn, cung cấp giá trị tối đa cho các cổ đông."​

Trong năm đầu tiên HP đã cho ra mắt nhiều sản phẩm  máy tính cá nhân, từ đó doanh thu cải thiện đáng kể. Những lỗ lực của HP trong cuộc cải tạo lại ngành in cũng đáng được khen ngợi. HP đã mua lại mảng in ấn của SamSung vào cuối năm 2016 với giá 1.05 tỷ USD. Việc mua lại này được xem là một bước đi khôn ngoan của HP vì điều này sẽ giúp việc mở rộng kinh doanh in ấn bằng việc bổ sung thêm 6500 giấy phép in do SamSung sở hữu. Ngoài ra công ty này còn tập trung tăng cường vào khả năng in ấn 3D công nghiệp bởi vì họ có khả năng cung cấp các giải pháp in ấn cao cấp. Về mặt tri phí HP cũng cải thiện được khá nhiểu bao gồm việc bán lại các công cụ phần mềm quản lý truyền thông khách hàng giúp HP tăng cường khả năng sinh lợi nhuận, HP trở thành gã khổng lồ đang tìm cách giải phóng hết sức mạnh của mình thay vì vò đầu bứt tai lo tránh thua lỗ như ngày xưa.