Khi chọn mua RAM, không ít người thắc mắc: Tại sao RAM DDR5 6000MT/s CL30 thường đắt hơn CL34/36? Liệu mức chênh lệch đó có thực sự đáng tiền? Bài viết này, Máy Tính CDC sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về thông số RAM, độ trễ, bus, và đặc biệt là lý do vì sao 6000MT/s CL30 được xem là “điểm vàng” cho hệ thống AMD Ryzen thế hệ mới.

Các thông số cơ bản của RAM

Một kit RAM thường có những thông tin như sau:

Ví dụ: ADATA XPG Lancer Blade RGB White – DDR5 6000MT/s CL36

• Hãng sản xuất: ADATA, dòng XPG Lancer Blade RGB.
• Chuẩn RAM: DDR5.
• Bus RAM: 6000MHz (6000MT/s).
• Độ trễ: CL36.
• Hỗ trợ ép xung: EXPO (AMD) và XMP (Intel).

Trong đó, bus (MT/s) và CL (CAS Latency) là hai yếu tố quyết định nhiều nhất đến hiệu năng thực tế.

Bus RAM và tốc độ truyền dữ liệu

Một nhầm lẫn phổ biến là giữa MHz (xung nhịp) và MT/s (tốc độ truyền dữ liệu):

• MHz (Clock speed): số chu kỳ xung nhịp RAM thực hiện trong một giây.
• MT/s (MegaTransfers/s): số lượt truyền dữ liệu mỗi giây.

Do công nghệ DDR (Double Data Rate) cho phép truyền dữ liệu cả ở sườn lên và xuống, nên tốc độ truyền dữ liệu thực luôn gấp đôi xung nhịp.

Ví dụ: RAM 6000MT/s thực chất chạy ở xung nhịp 3000MHz.

CAS Latency (CL) và Timing

CL (Column Address Strobe Latency) cho biết độ trễ giữa lệnh CPU gửi và thời điểm RAM phản hồi. Con số CL càng thấp thì RAM càng “nhạy”. Tuy nhiên, chỉ nhìn CL thôi chưa đủ. Ta cần tính độ trễ thực (ns) theo công thức: 

Độ trễ thực (ns) = (CAS Latency × 2000) / MT/s

Ví dụ:

• DDR4 3200MT/s CL18 → độ trễ = 11,25ns
• DDR5 6000MT/s CL30 → độ trễ = 10ns

Như vậy, dù CL30 nhìn cao hơn CL18, nhưng chạy ở bus cao hơn nên độ trễ thực lại thấp hơn.

Vì sao 6000MT/s là “tỉ lệ vàng” cho CPU AMD?

Kiến trúc Zen 4/5 của AMD Ryzen 7000/9000 series sử dụng 3 nhịp quan trọng:

• FCLK: Infinity Fabric Clock – đường truyền dữ liệu bên trong CPU.
• MCLK: Memory Clock – xung nhịp RAM thực.
• UCLK: Unified Memory Controller Clock – nhịp điều khiển bộ nhớ.

Hiệu suất tối ưu đạt được khi UCLK và MCLK chạy đồng bộ (tỉ lệ 1:1).

Với hầu hết CPU Ryzen, UCLK ổn định ở mức ~3000MHz, tương ứng RAM 6000MT/s. Nếu dùng RAM tốc độ cao hơn (ví dụ 7200MT/s), BIOS sẽ buộc UCLK chạy ở tỉ lệ 1:2, gây tăng độ trễ tổng thể và làm lãng phí băng thông.

Chính vì thế, 6000MT/s CL30 được xem là “ngưỡng tối ưu” cho AMD.

AMD EXPO – Tối ưu cho RAM 6000MT/s

Công nghệ AMD EXPO (Extended Profiles for Overclocking) được thiết kế để đơn giản hóa việc ép xung RAM.

Hầu hết các kit RAM DDR5 chứng nhận EXPO cho AMD (ví dụ G.Skill Trident Z5 Neo) đều có cấu hình 6000MT/s CL30, nhằm tận dụng tối đa tỉ lệ 1:1 giữa UCLK và MCLK.

Chất lượng chip nhớ – Vì sao CL30 đắt hơn?

Ba “ông lớn” sản xuất chip DRAM trên thế giới là: SK Hynix, Samsung, Micron. Trong đó:

• SK Hynix → chất lượng cao nhất, thường dùng cho kit cao cấp (A-die, M-die).
• Samsung → trung bình.
• Micron → phổ thông.

Các chip nhớ được “binning” (chọn lọc) rất kỹ. Những chip tốt nhất mới đạt được mức 6000MT/s CL30 ở điện áp 1.35V. Do đó, giá cao hơn là điều dễ hiểu.

Kết luận

RAM DDR5 6000MT/s CL30 trở thành lựa chọn “tối ưu” cho hệ thống AMD bởi:

• Độ trễ thực 10ns, hiệu quả hơn nhiều kit DDR5 bus cao nhưng CL lớn.
• Hoạt động đồng bộ 1:1 với UCLK, tận dụng triệt để kiến trúc Zen 4/5.
• Hỗ trợ EXPO, dễ dàng cài đặt và ép xung ổn định.
• Sử dụng chip nhớ SK Hynix A-die/M-die cao cấp, độ bền và khả năng ép xung vượt trội.

Máy Tính CDC khuyến nghị: nếu bạn đang build PC với CPU AMD Ryzen thế hệ mới, DDR5 6000MT/s CL30 chính là kit RAM “ngon – bổ – hợp lý” nhất, cân bằng giữa chi phí và hiệu năng.

Tham khảo ngay các mẫu RAM DDR5 chính hãng tại Máy Tính CDC để tìm được lựa chọn phù hợp cho cấu hình PC AMD của bạn!