Webcam là công cụ tiện lợi trong học tập, làm việc, nhưng nếu không được kiểm soát đúng cách, chúng cũng có thể trở thành “con mắt gián điệp” bí mật theo dõi người dùng. Ngay cả những người nổi tiếng như cựu giám đốc FBI James Comey, cựu nhân viên CIA Edward Snowden hay CEO Meta Mark Zuckerberg đều từng dán băng che webcam để bảo vệ quyền riêng tư.

Vậy làm sao biết máy tính đang bị theo dõi qua webcam? Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo và cách phòng tránh mà bạn cần biết.

Xuất hiện tập tin lạ không rõ nguồn gốc

Nếu bạn phát hiện các file ảnh, video hoặc nhật ký hoạt động webcam mà mình không hề ghi lại – rất có thể thiết bị đã bị xâm nhập. Các hacker thường lưu file tạm thời vào thư mục mặc định hoặc Thùng rác trước khi kịp xóa dấu vết.

Kiểm tra kỹ thư mục chứa video, ảnh webcam hoặc các file log. Nếu thấy file bất thường, hãy quét virus toàn hệ thống ngay.

Nếu bạn phát hiện các file ảnh, video hoặc nhật ký hoạt động webcam mà mình không hề ghi lại – rất có thể thiết bị đã bị xâm nhập.

Đèn webcam sáng bất thường

Thông thường, đèn cạnh webcam chỉ sáng khi camera đang hoạt động. Tuy nhiên, nếu:

• Đèn tự sáng khi bạn không mở bất kỳ ứng dụng gọi video nào
• Hoặc vẫn sáng dù đã đóng tất cả phần mềm

Rất có thể webcam đã bị kích hoạt từ xa bởi phần mềm độc hại hoặc hacker.

Cài đặt bảo mật bị thay đổi

Một dấu hiệu khác là các thiết lập an ninh bị vô hiệu hóa:

• Webcam tự cấp quyền cho ứng dụng lạ
• Mật khẩu truy cập bị đổi
• Các plug-in bất thường xuất hiện

Khi thấy hiện tượng trên, bạn nên khôi phục thiết lập gốc, đổi toàn bộ mật khẩu đăng nhập và quét lại máy bằng phần mềm diệt virus.

Một chiêu lừa đảo phổ biến là email hoặc tin nhắn đe dọa, nói rằng hacker đã ghi lại hình ảnh riêng tư qua webcam và yêu cầu chuyển tiền chuộc.

Nhận được tin nhắn tống tiền qua webcam

Một chiêu lừa đảo phổ biến là email hoặc tin nhắn đe dọa, nói rằng hacker đã ghi lại hình ảnh riêng tư qua webcam và yêu cầu chuyển tiền chuộc.

Tuy nhiên, phần lớn các hình ảnh này là giả mạo hoặc được tạo bằng công nghệ deepfake. Người dùng nên:

• Ngắt kết nối webcam hoặc che ống kính
• Quét virus hệ thống
• Không trả lời hoặc chuyển tiền

Lưu lượng mạng bất thường

Khi không sử dụng ứng dụng nào, nhưng phần mềm đo băng thông vẫn báo có dữ liệu ra vào – rất có thể một chương trình nền đang hoạt động lén lút.

Điều này không nhất thiết là từ webcam, nhưng là dấu hiệu rõ ràng máy tính bạn đang bị kiểm soát từ xa.

Khi không sử dụng ứng dụng nào, nhưng phần mềm đo băng thông vẫn báo có dữ liệu ra vào – rất có thể một chương trình nền đang hoạt động lén lút.

Cách phòng tránh nguy cơ bị theo dõi qua webcam

Để bảo vệ quyền riêng tư, bạn nên:

• Thường xuyên quét virus bằng phần mềm uy tín
• Không nhấp vào đường link đáng ngờ
• Dùng VPN khi truy cập mạng công cộng
• Ngắt kết nối webcam rời khi không dùng

Che webcam bằng miếng dán mỏng (Apple khuyến cáo không dùng miếng dày dễ làm hỏng máy)

Bảo vệ quyền riêng tư – bắt đầu từ chiếc webcam

Trong thời đại số, webcam là “con mắt thứ ba” vừa hữu ích vừa tiềm ẩn rủi ro. Việc chủ động kiểm tra, phòng tránh xâm nhập sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong mọi cuộc họp, buổi học hay giây phút riêng tư trước màn hình.